Laser μυωπίας, υπερμετρωπίας και αστιγματισμού

Η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός είναι διαθλαστικά σφάλματα που διορθώνονται με τις διαθλαστικές επεμβάσεις, οι οποίες εκτελούνται με τη χρήση laser.

Κάθε άνθρωπος που έχει μυωπία, υπερμετρωπία ή/και αστιγματισμό και επιθυμεί να απαλλαγεί από τα γυαλιά του ή τους φακούς επαφής θεωρείται κατάλληλος να υποβληθεί σε διαθλαστική επέμβαση με τη χρήση excimer laser. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει συμπληρώσει το 18^ο έτος ηλικίας και να έχει σταθερή διάθλαση (δηλαδή μεταβολή όχι παραπάνω από 0.50 βαθμό) κατά το τελευταίο τουλάχιστον ένα έτος. Της επέμβασης προηγείται πάντα ένας εξονυχιστικός προεγχειρητικός έλεγχος, με στόχο τον εντοπισμό καταστάσεων ή παθήσεων που αποτελούν αντένδειξη.

Ένας πλήρης προεγχειρητικός έλεγχος περιλαμβάνει τις ακόλουθες εξετάσεις:

• Ακριβή διαθλαστικό έλεγχο, δηλαδή ακριβή μέτρηση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας ή του αστιγματισμού
• Γενική επισκόπηση των οφθαλμών στη σχισμοειδή λυχνία
• Τονομέτρηση
• Κυκλοπληγική διάθλαση
• Βυθοσκόπηση
• Κερατομετρία
• Παχυμετρία κερατοειδούς
• Τοπογραφία κερατοειδούς με έλεγχο και της πρόσθιας και της οπίσθιας επιφάνειας του κερατοειδούς
• Κορομετρία
• Διερεύνηση ξηροφθαλμίας (Schirmer και BUT tests)

Εφόσον είστε χρήστης μαλακών φακών επαφής, θα πρέπει να μην τους φορέσετε για δύο εβδομάδες πριν από τον προεγχειρητικό έλεγχο. Για τους σκληρούς φακούς επαφής το διάστημα αποχής πρέπει να είναι τουλάχιστον ένας μήνας πριν από τον προεγχειρητικό έλεγχο.

Με κριτήριο τα αποτελέσματα του προεγχειρητικού ελέγχου, ένα ποσοστό των ασθενών λίγο μικρότερο του 10% απορρίπτεται. Επίσης, ασθενείς που πάσχουν από κάποιο νόσημα του συνδετικού ιστού, ασθενείς με σύνδρομο Sjögren και γυναίκες σε εγκυμοσύνη ή γαλουχία αποκλείονται από την επέμβαση.

• LASIK (Laser in Situ Keratomileusis): Η δημιουργία κερατοειδικού κρημνού (flap) με τη χρήση μηχανικού μικροκερατόμου προηγείται της εφαρμογής του excimer laser.
• Τα τελευταία χρόνια, η χρήση του femtosecond laser αντί του μικροκερατόμου για τη δημιουργία του κρημνού κατέστησε την προηγούμενη τεχνική εξαιρετικά ασφαλή. Ουσιαστικά πρόκειται για μία νέα τεχνική (Femto-LASIK), κατά την οποία καμία λεπίδα δεν έρχεται σε επαφή με τα μάτια.
• PRK (Photοrefractive Keratectomy): Μετά από την αφαίρεση του επιθηλίου του κερατοειδούς εφαρμόζεται το excimer laser για τη διόρθωση του διαθλαστικού σφάλματος και στο τέλος τοποθετείται ένας θεραπευτικός φακός επαφής για λίγες ημέρες, ώσπου να ολοκληρωθεί η επανεπιθηλιοποίηση του κερατοειδούς.
• Trans-PRK (transepithelial PRK): Αποτελεί μία από τις σύγχρονες παραλλαγές της PRK, κατά την οποία κανένα εργαλείο δεν ακουμπάει στα μάτια (no touch PRK). Η εξάχνωση του επιθηλίου και η διόρθωση του διαθλαστικού σφάλματος γίνονται διαδοχικά με το excimer laser. Η επανεπιθηλιοποίηση ολοκληρώνεται πιο σύντομα και η μετεγχειρητική ενόχληση είναι βραχύτερη.

Ο ασθενής ξαπλώνει ανάσκελα σε ένα κρεβάτι, εφαρμόζεται τοπική αναισθησία με σταγόνες ώστε να μουδιάσουν τα μάτια, τηρούνται όλοι οι προβλεπόμενοι κανόνες αποστείρωσης και γίνεται η διόρθωση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας ή/και του αστιγματισμού με το laser. Η όλη διαδικασία διαρκεί περίπου 20 λεπτά, με αυτήν καθεαυτήν την εφαρμογή του laser να διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα.

Το laser είναι ανώδυνο επειδή γίνεται υπό την επήρεια τοπικής αναισθησίας. Μετεγχειρητικά ενδέχεται να παρατηρηθεί ήπια ενόχληση και φωτοφοβία για λίγες ώρες.

Όπως ισχύει για όλες τις επεμβάσεις, και στις διαθλαστικές υπάρχει μια μικρή πιθανότητα εμφάνισης διεγχειρητικής ή μετεγχειρητικής επιπλοκής. Οι σύγχρονες τεχνικές, σε συνδυασμό με την εμπειρία του χειρουργού και τον καλό προεγχειρητικό έλεγχο, έχουν καταστήσει το διαθλαστικό laser την ασφαλέστερη από όλες τις οφθαλμικές επεμβάσεις, περιορίζοντας στο ελάχιστο την πιθανότητα σοβαρής επιπλοκής.

Το βέλτιστο αποτέλεσμα επιτυγχάνεται μετά την πάροδο ενός μηνός από την επέμβαση. Από την πρώτη κιόλας στιγμή, όμως, οι ασθενείς βλέπουν καλύτερα σε σχέση με την προεγχειρητική τους όραση χωρίς γυαλιά. Μία ημέρα μετά το LASIK και λίγες ημέρες μετά το PRK βλέπουν πολύ καλά και μπορούν να ανταπεξέλθουν σε όλες τις δραστηριότητές τους.

Η διαθλαστική επέμβαση είναι μεν μια σχετικά απλή διαδικασία, αλλά δεν παύει να είναι επέμβαση. Για το λόγο αυτό αποτελεί αρχή του ιατρείου μας να μη συνιστούμε το laser αδιακρίτως σε όλους όσοι έχουν κάποια διαθλαστική ανωμαλία. Η απαλλαγή από τα γυαλιά είναι μια προσωπική απόφαση του ασθενούς και ο ρόλος μας έγκειται στο να την κάνουμε πράξη με τον καλύτερο και ασφαλέστερο τρόπο, εφόσον ο ίδιος το αποφασίσει. Ωστόσο, όσοι φορούν φακούς επαφής πρέπει να γνωρίζουν ότι η πιθανότητα μιας σοβαρής επιπλοκής εξαιτίας της χρήσης των φακών είναι μεγαλύτερη σε σχέση με αυτήν του διαθλαστικού laser.

Εφόσον είστε χρήστης μαλακών φακών επαφής, θα πρέπει να μην τους φορέσετε επί δύο εβδομάδες πριν από τον προεγχειρητικό έλεγχο. Για τους σκληρούς φακούς επαφής το διάστημα αποχής πρέπει να είναι τουλάχιστον ένας μήνας πριν από τον προεγχειρητικό έλεγχο.

Την ημέρα πριν από την επέμβαση καθώς και την ημέρα της επέμβασης συνιστάται να μη χρησιμοποιήσετε κρέμες ή μακιγιάζ ματιών και να μη βάλετε άρωμα ή κολώνια.

Αμέσως μετά την επέμβαση θα λάβετε αναλυτικές οδηγίες από το γιατρό σας. Οι οδηγίες αυτές συνίστανται στην ενστάλαξη σταγόνων, στη χρήση γυαλιών ηλίου κατά τις ηλιόλουστες ημέρες και στην αποφυγή για λίγες ημέρες παραγόντων που μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμό ή μόλυνση στα μάτια σας. Επίσης ο γιατρός σας θα σας συμβουλεύσει να μην κολυμπήσετε για λίγες εβδομάδες και να μην τρίβετε τα μάτια σας.

Η απάντηση εξειδικεύεται αναλόγως της εργασίας σας, αλλά συνήθως μπορείτε να επιστρέψετε σε αυτήν από τις επόμενες κιόλας ημέρες. Περισσότερη προσοχή και ίσως μια μικρή άδεια συνιστάται για εργασίες που απαιτούν έκθεση σε εξωτερικό χώρο ή σε σκόνη και καπνό.

Στην Ελλάδα το Femto-LASIK είναι η δημοφιλέστερη τεχνική. Παρατηρείται όμως και μία αύξηση του ποσοστού προτίμησης του Trans-PRK, γιατί δε συνοδεύεται από τις επιπλοκές του flap και έχει περιορίσει πολύ τη μετεγχειρητική ενόχληση σε σχέση με το κλασικό PRK, η οποία αποτελούσε αντικίνητρο για τους ασθενείς. Σε κάθε περίπτωση, η απάντηση στο δίλημμα είναι απλή: συζητήστε με το γιατρό σας και εμπιστευθείτε τον στην επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου για τα μάτια σας.