Ηλικιακή Εκφύλιση Ωχράς

Αν και μερικοί ασθενείς συνηθίζουν να λένε «κάνω ενέσεις, γιατί έχω ωχρά κηλίδα», στην πραγματικότητα όλοι έχουμε ωχρά κηλίδα. Η ωχρά κηλίδα είναι μια κιτρινόφαιη (ωχρή) ανατομική περιοχή που βρίσκεται περίπου στο κέντρο του αμφιβληστροειδούς. Είναι το σημείο στο οποίο συγκλίνουν οι ακτίνες του φωτός, όταν εστιάζουμε σε ένα αντικείμενο και είναι υπεύθυνη για την κεντρική ευκρινή όραση και για τη χρωματική αντίληψη.

Ακολούθως θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στις συχνότερες ερωτήσεις για την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Εκφύλιση της ωχράς είναι η βλάβη που προκαλείται εξαιτίας της επίδρασης διαφόρων παραγόντων στην ωχρά κηλίδα. Ο συχνότερος τύπος εκφύλισης της ωχράς είναι η ηλικιακή εκφύλιση, στην οποία καθοριστικός παράγοντας κινδύνου είναι η ηλικία.

Εκτός της ηλικίας, άλλοι παράγοντες κινδύνου για την ΗΕΩ είναι οι ακόλουθοι:

  • Λευκή φυλή
  • Κληρονομικότητα
  • Κάπνισμα
  • Αρτηριακή υπέρταση και υπερλιπιδαιμία (υψηλά επίπεδα χοληστερίνης)
  • Κακή διατροφή και παχυσαρκία
  • Ανοιχτόχρωμα μάτια (γαλάζιο χρώμα ίριδας)
  • Πολύωρη έκθεση στον ήλιο

Σε πρώιμα στάδια ενδέχεται να μην υπάρχουν συμπτώματα, ιδίως όταν η νόσος έχει προσβάλει αρχικώς μόνο το ένα μάτι. Στην εξέλιξή της, τα συμπτώματα που εμφανίζονται είναι:

  • Δυσκολία στην κοντινή όραση
  • Μεταμορφοψία, που σημαίνει ότι οι ασθενείς βλέπουν παραποιημένα τα γράμματα και τα αντικείμενα και ως στραβές τις ευθείες γραμμές
  • Θολή κεντρική όραση και εμφάνιση μαύρων περιοχών στο κέντρο του οπτικού πεδίου
  • Ξηρού τύπου ΗΕΩ
  • Υγρού τύπου ΗΕΩ, η οποία έχει ταχύτερη εξέλιξη

Για την έγκαιρη διάγνωση της εκφύλισης της ωχράς απαιτείται τακτικός ετήσιος οφθαλμολογικός έλεγχος στους ανθρώπους άνω των 60 ετών. Απαραίτητη για τη διάγνωση είναι η βυθοσκόπηση, ενώ συμπληρωματικές εξετάσεις είναι η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT), η OCT αγγειογραφία, η φλουοροαγγειογραφία και η φωτογράφιση βυθού για την παρακολούθηση της εξέλιξης. Χρήσιμο, επίσης, για την αυτοπαρακολούθηση πιθανής αιφνίδιας επιδείνωσης είναι το Amsler test.

Μέτρα πρόληψης της εμφάνισης ή επιβράδυνσης της εξέλιξης της νόσου είναι τα εξής:

  • Διακοπή του καπνίσματος
  • Χρήση γυαλιών ηλίου με πλήρη προστασία έναντι της υπεριώδους ακτινοβολίας
  • Υγιεινή διατροφή και σωματική άσκηση
  • Καλή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων της χοληστερίνης
  • Λήψη ειδικών συμπληρωμάτων διατροφής
  • Αυτοεξέταση ανά εβδομάδα με Amsler test όσων έχουν διεγνωσμένη εκφύλιση ωχράς
  • Τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος

Για την υγρού τύπου ΗΕΩ η θεραπεία βασίζεται στις ενδοϋαλοειδικές ενέσεις, δηλαδή στις εγχύσεις φαρμάκων μέσα στο μάτι. Για ορισμένους υπότυπους της ΗΕΩ, μπορεί να εφαρμοστεί φωτοδυναμική θεραπεία (PDT) ή συνδυασμός ενέσεων και PDT. Η χρήση εστιακού θερμικού laser έχει σχεδόν εγκαταληφθεί.

Για την ξηρού τύπου ΗΕΩ προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία. Στα μέσα Φεβρουαρίου 2023 ένα φάρμακο που χορηγείται σε μορφή ενδοϋαλοειδικών ενέσεων έλαβε έγκριση από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA). Με βάση τις μελέτες που υποστήριξαν την έγκρισή του, φαίνεται να συμβάλλει στη μείωση της έκτασης της γεωγραφικής ατροφίας στην ωχρά, χωρίς να βελτιώνει την όραση. Νέα στοιχεία αναμένονται σύντομα για αυτό, αλλά και για άλλα φάρμακα που είναι σε φάση κλινικών δοκιμών.

Αποτελεί την πιο συχνή ερώτηση των ασθενών που έχουν υγρού τύπου ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς. Οι ενέσεις μπορεί να αποτελούν μια σχετική ταλαιπωρία για τους ασθενείς και τους συνοδούς τους, έχουν όμως γλιτώσει εκατομμύρια μάτια από την τύφλωση κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών. Η θεραπεία περιλαμβάνει τρεις (3) μηνιαίες εγχύσεις στην αρχή και στη συνέχεια την επιμήκυνση των διαστημάτων μεταξύ των ενέσεων (Treat and extend) ή την έγχυση φαρμάκου σε κάθε υποτροπή (pro re nata). Η εφαρμογή των σύγχρονων θεραπευτικών πρωτοκόλλων εξασφαλίζει την επίτευξη του στόχου για τον περιορισμό της ταλαιπωρίας και τη σταδιακή μείωση του αριθμού των ενέσεων σε συνδυασμό με τη διατήρηση της καλύτερης δυνατής όρασης.

Καλέστε μας ή κλείστε ραντεβού για έναν οφθαλμολογικό έλεγχο ή για να συζητήσουμε τις απορίες σας.

Συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα

Συνέντευξη στην ΕΡΤ3